Het waargebeurde verhaal van Thomas C. Dula (1845-1868) is vaak bezongen in de Amerikaanse muziekgeschiedenis. In het lokale dialect werd zijn achternaam uitgesproken als “Dooley”. Het verhaal van Tom Dooley werd onder meer zo beroemd omdat het de landelijke pers (o.a. The New York Times) haalde. In de bekendste versie van het lied (Kingston Trio) klinkt het verhaal vrij romantisch maar het echte verhaal is een stuk smeuïger dan je zou verwachten.

Het traditionele en bezongen verhaal gaat ongeveer als volgt:
Het speelt zich af aan het eind van de 19de eeuw ten tijde van de Amerikaanse burgeroorlog. Tom Dula is een stoere knappe soldaat van de Confederatie (de Zuidelijken). Hij is verliefd op de mooie Laura Foster. Maar helaas moet Tom naar de gevechten van de burgeroorlog. Als hij terug keert is Laura intussen met een ander getrouwd. Tom is zwaar teleurgesteld maar ontmoet niet veel later toch een ander: Ann Melton. Hij blijft echter verliefd op Laura: de vrouw van zijn leven. Ann komt daar achter en besluit uit jaloezie haar liefdesrivaal te vermoorden. Ze steekt Laura Foster met een mes recht in het hart. Tom wordt van deze brute moord verdacht en vlucht. Na een achtervolging door een groep mannen wordt hij opgepakt en uiteindelijk opgehangen. In het lied is Tom een echte heer door de schuld van de moord op zich te nemen.
Deze versie van het verhaal circuleerde bijna 100 jaar in North Carolina. Het groeide uit tot een volkslegende. In 1958 werd het verhaal wereldberoemd doordat folkgroep The Kingston Trio het op plaat zette. Hun versie is echter bij lange na niet de eerste gezongen (en opgenomen) versie. Volgens de legende heeft Tom Dula het zelf geschreven en gecomponeerd op weg naar zijn executie. Hij schijnt een goed banjospeler geweest te zijn, dus wie weet.
De versie van The Kingston Trio:
Het echte verhaal van Tom Dula en Laura Foster is echter een stuk ingewikkelder en ook smeuïger. Onderstaand verhaal heb ik verzameld uit krantenberichten uit die tijd en uit teksten op enkele sites.
Tom Dula werd in 1845 geboren in een arme regio in North Carolina. Als jonge tiener woonde en werkte hij bij buurman James Melton. Melton was een succesvolle schoenlapper. In dezelfde buurt woonden de nichtjes Anne, Pauline en Laura Foster. Tom kende ze al van kleins af. Hij had al vanaf dat hij een jaar of 12 was een intieme relatie met de twee jaar oudere Anne.
In 1862 verliet Tom tijdelijk het huishouden van Melton omdat hij zich als vrijwilliger aanmeldde bij het leger. Het was de tijd van de Amerikaanse burgeroorlog.
Na de oorlog kwam Tom Dula weer terug in huize Melton. Vanaf dat moment zou het leven een merkwaardige wending krijgen. James Melton was intussen getrouwd met Anne (nu dus Melton) en ze woonden samen. Het feit dat Melton een stuk ouder was dan Anne was er vermoedelijk de oorzaak van dat het niet meer zo boterde tussen ze. Met goedvinden van Melton(!) begonnen Tom en zijn oude vlam Anne het bed te delen in zijn hut. Melton zelf sliep alleen.
Pauline Foster, de nicht van Anne, trok bij Melton in nadat ze als huishoudster was aangenomen. De 19de-eeuwse soap ging verder want al snel kregen Tom en Pauline een affaire. Het rare was dat Anne hier tegen geen bezwaar leek te hebben. Ze deed zelfs mee. Dus Anne Melton, Pauline Foster en Tom Dula deelden allemaal één bed in de hut van James Melton. Alleen James Melton zelf sliep alleen.
En alsof dit allemaal nog niet bizar genoeg was, kwam er nog een derde dame op de proppen. Laura Foster, de nicht van de andere twee, was Pauline gevolgd en ook zij kreeg wat met Tom. De verhouding met Laura was echter anders want die leek los te staan van zijn avonturen met Anne en Pauline. Het verhaal gaat dat Tom Laura zwanger had gemaakt. In deze soap zou dat zomaar eens kunnen.
Pauline had echter 1 ding verzwegen: ze was op zoek naar een behandeling voor syfilis. En je raad het al: dat gaf ze door aan Tom en die weer aan Anne en Laura. Vanwege de timing van de symptomen dacht Tom dat hij het van Laura gekregen had. Hij werd woedend en zwoer wraak op Laura.
Laura Foster verdween op 25 mei 1866. Die ochtend werd Laura’s vader wakker en ontdekte dat zowel zijn dochter als zijn paard verdwenen waren. Het paard werd de volgende dag terug gevonden, maar Laura werd nooit meer levend gezien. Na enkele weken zoeken werd het touw gevonden dat was gebruikt om het paard aan een boom te binden. De grond was daar met bloed bevlekt en dit alles was in de buurt waar Tom Dula woonde. De verdenking viel natuurlijk gelijk op hem en hij besloot naar Tennessee te vluchten.
Op aangeven van Anne werd het lichaam van Laura gevonden. Haar lichaam was alleen nog herkenbaar aan de kleding, maar onder de linkerborst was duidelijk een steekwond te zien. Dat was gelijk de reden dat Anne verdachte werd. Pauline zei tegen de onderzoekers dat ze een keer ’s nachts met Anne naar het lichaam was gaan kijken. Pauline vertelde de onderzoekers alles wat ze wist om zelf geen doodstraf te krijgen: Tom en Anne Melton hadden Laura Foster vermoord.
De politie kwam erachter dat Tom Dula in Tennessee was. Hij woonde en werkte intussen op de boerderij van kolonel James Grayson. Toen Tom hoorde dat ze hem op het spoor waren ging hij er weer vandoor. Met hulp van Grayson wisten de autoriteiten Tom toch te achterhalen. Grayson wist Tom ervan te overtuigen zich over te geven en hij werd terug naar North Carolina gebracht.
Zebulon Vance, de ex-gouverneur van North Carolina, besloot om Tom Dula belangeloos bij te staan (pro deo). Vermoedelijk omdat ze vreesden dat hij geen eerlijke rechtszaak zou krijgen. Door deze zet kreeg de hele zaak landelijke belangstelling.
Toen de roddelpers uit die tijd de bijzondere details vernam werden de kranten natuurlijk gek. De vallei waar alles zich afspeelde werd afgeschilderd als een decadent Sodom en Gomorra. De sensatiepers genoot.
Tom Dula en Anne Melton werden afzonderlijk berecht. Dula werd ter dood veroordeeld, Anne Melton werd vrijgesproken. Op 1 mei 1868 werd Tom opgehangen. Volgens de overlevering waren zijn laatste woorden: “Mijne heren, ik heb geen haar op het hoofd van die vrouw gekrenkt”.
Anne Melton overleed enkele jaren later (1874). Onbekend is waaraan ze overleed. Ze bleef tot haar dood volhouden onschuldig te zijn. Boze tongen beweren echter dat zij het gedaan heeft omdat ze vreselijk jaloers was dat Tom met Laura wilde trouwen. Tom vermoedde al dat zij erachter zat en omdat hij nog steeds van haar hield nam hij de schuld op zich. Hij heeft blijkbaar ooit gezegd dat hij degene die hem de syfilis gaf “te grazen” zou nemen. Al die tijd verkeerde hij in de veronderstelling dat Laura diegene was.

In het beroemde lied is ene “Grayson” de liefdesrivaal van Tom Dula, maar in het echt was Grayson dus de persoon waarbij hij tijdelijk woonde en die hielp om Tom op te pakken.
Een van de mythes die de ronde doen gaat over Anne Melton. Zij werd verscheurd door schuldgevoelens en jaren later, op haar sterfbed, zag ze zwarte katten rondom zich en rook de geur van brandend vlees.
Leuk om te weten: De leden van het Kingston Trio wisten al de opmerkelijke details. Ze zongen de romantische versie van het verhaal, maar achter de schermen vertelden ze alle bizarre details.
De foto bij dit verhaal is niet Tom Dula. De foto staat op veel sites met dit verhaal maar het is niet de echte Tom Dula. Het is een zuidelijke soldaat waar de naam niet bekend van is.
Bronnen:
De oudst bekende opname van het lied is de versie van G.B. Grayson en Henry Whitter uit 1929. Deze Gilliam Banmon Grayson is een neefje van de Grayson uit het verhaal.
.
Johnny Joosse, mei 2025