Bronnen:
encyclopediavirginia.org
Wikipedia
virginiaplaces.org
De eerste 20 á 30 jaar van de twintigste eeuw werden veel rampen, grote ongelukken en beruchte moordzaken als ballade bij het grote publiek ten gehore gebracht. Tot begin jaren 30 had nog vrijwel niemand een radio. Om het wereldnieuws te weten te komen was je dus aangewezen op de krant, bioscoop en theater. Na het uitvinden van de grammofoon en de bijbehorende platen was een nieuwe manier van nieuwsverspreiding ontstaan: de grammofoonplaat.
Natuurrampen, ongelukken en beruchte moorden werden bezongen in ballades. Op dit blog zal ik zo af en toe het verhaal van een opvallende ramp, ongeluk of moord belichten. Een van de bekendste ongelukken is de treinramp met de “Old 97”.
Op 27 september 1903 verongelukte een goederentrein van de Amerikaanse Southern Railway. Deze trein had de bijnaam “Fast Mail” of “Old ‘97”. Bij de Stillhouse schraagbrug net buiten Danville, Virginia raakte hij van de rails en crashte in een ondiep ravijn. Bij het ongeluk kwamen 11 mensen om het leven en vielen er 7 gewonden. Het spectaculaire ongeluk werd een mediasensatie. Er kwamen duizenden mensen kijken en er werden krantenartikelen over geschreven.
De splinternieuwe trein was die dag onderweg van Monroe, Virginia naar Spencer, North Carolina. De totale reisafstand was in die tijd bijna 270 kilometer waarbij Danville ongeveer halverwege lag. Normaal gesproken werd er goed doorgereden want de stoomtrein deed ongeveer vier uur en een kwartier over het traject. De dag begon al niet zo goed want de trein had bij het vertrek uit Monroe al een uur vertraging. Dat had hij opgelopen tijdens de rit vanuit Chicago. Aangezien de trein de reputatie had om altijd op tijd te zijn kreeg de 33-jarige machinist Joseph “Steve” Broadey de opdracht om zoveel mogelijk van de verloren tijd in te halen. Hij zag zich daarom genoodzaakt sneller dan normaal te rijden. De normale gemiddelde snelheid was 63 km/uur. Om de vertraging in te halen moest hij een gemiddelde van 82km/uur zien te halen. Hij kreeg de opdracht de snelheid te handhaven en een tussenstation over te slaan. Normaal gesproken zou de trein namelijk een tussenstop maken.
De route verliep grotendeels over glooiend terrein en kende talloze gevaarlijke punten. Er waren namelijk meerdere hellingen en scherpe bochten. Langs de route stonden dan ook borden waarmee die gevaarlijke punten aangegeven werden. Voorafgaand aan de Stillhouse schraagbrug bij Danville was een afdalend stuk met een flauwe bocht. Het lukte Broadey niet om de snelheid genoeg te verlagen. Hij besloot de aandrijving van de trein op achteruit te zetten en met achteruit draaiende wielen vaart te minderen. Helaas lukte dat niet en de trein reed rechtdoor tijdens de flauwe bocht. Met een noodvaart schoten de trein en de vier wagons het ravijn in en belandden op de bodem van de ondiepe kreek. Er brak brand uit waarbij de houten wagons grotendeels verloren gingen. Er vielen 11 dodelijke slachtoffers: de bemanning en een aantal postbeambten. Enkele overlevenden waren vlak voor het ongeluk van boord gesprongen. Er werden brandweerlieden opgeroepen om de branden te blussen die door de stoomtrein waren ontstaan. Van de lading ging bijna alles verloren. Een kist vol kanaries bleef bespaard en de kanaries wisten te ontsnappen en overleefden daardoor het ongeluk. In een krant stond dat ze aan het zingen waren. De locomotief bleek te redden en werd gerepareerd. Daarna bleef hij tot 1935 in dienst.
Kranten door het hele land beschreven het ongeluk en plaatsten foto’s van het wrak. Ook berichtten ze over het feit dat duizenden mensen naar de plaats van het ongeluk kwamen kijken. Ramptoeristen zouden we vandaag de dag zeggen. Ze schreven dat vrouwen flauwvielen bij het zien van het vreselijke aanzicht van de rampplaats. Twee kinderen op het moment van het ongeluk toevallig onder de brug aan het spelen waren raakten gewond maar overleefden het ongeluk.
Het onderzoek
Het onderzoek dat volgde werd bemoeilijkt doordat veel verbrand was maar ook omdat er bijna geen ooggetuigen waren. De ooggetuigen die er wel waren zeiden dat de trein de brug naderde met een snelheid van naar schatting 80 km per uur. De Southern Railway gaf Broady de schuld van het ongeluk en ontkende dat hem was opgedragen zo snel mogelijk te rijden. Ze zeiden bovendien dat hij de helling afdaalde met een snelheid van maar liefst 110 km/uur (70mph).
De spoorwegmaatschappij werd toch deels verantwoordelijk genoemd want ze bleken een winstgevend contract te hebben met de Amerikaanse Postdienst om post te vervoeren. Dat contract bevatte een boeteclausule voor elke minuut dat de trein te laat in Atlanta was. Je kunt dus vrij zeker zeggen dat de machinisten onder zware druk stonden om op tijd op de bestemming te komen.
Eerder hetzelfde jaar was de Fast Mail overigens ook al betrokken bij een dodelijk ongeluk. Op maandag 13 april vertrok de trein om 8.00 uur vanuit Washington en was onderweg naar New Orleans. Bij het naderen van Lexington, North Carolina botste hij tegen een rotsblok op het spoor. De trein ontspoorde en belandde in de sloot. De machinist en stoker kwamen daarbij om het leven.
Vandaag de dag bestaat de spoorbrug niet meer. Het spoor van de Southern Railway is verlaten. Op de plaats van het ongeluk staat alleen een herdenkteken.
Het lied
Zoals ik al zei werden er ook ballades over het ongeluk geschreven. De populairste plaat zou uitgroeien tot de eerste countrymuziek millionseller van de Amerika. De plaat werd in 1924 door RCA-Victor Records opgenomen door voormalig operazanger Vernon Dalhart. Van zijn plaat werden gedurende de jaren erna miljoenen exemplaren verkocht. De geschatte cijfers lopen nogal uiteen maar men gaat er vanuit dat het er ongeveer 7 miljoen moeten zijn geweest. In die tijd natuurlijk een gigantisch aantal.
Het nummer “The Wreck of the Old 97” is er een van een lange rij folksongs over rampen en narigheid. De tekst noemt de Old 97 als “de snelste trein die ooit over de Southern Line reed”. Er is sprake van de gruwelijke details over machinist Broadey die “door de stoom werd verbrand”. Het verhaal van het lied geeft ook een waarschuwing aan vrouwen: “als je al ruziemakend uit elkaar gaat en je man overkomt wat, dan zou deze ruzie wel eens de laatste woorden tussen jullie geweest kunnen zijn”.
Now ladies you must take warnin’
From this time now and on
Never speak harsh words
To your true love and husband
He may leave you and never return.
Toen bleek dat Vernon Dalharts versie erg succesvol was ontstonden er echter problemen. Eerder dat jaar was namelijk over dezelfde ramp een plaat van countryzangers Henry Whitter en G.B. Grayson verschenen. Whitters zei dat zijn versie was geschreven door ene Charles Noel uit North Carolina. Deze versie werd vrij snel na ongeluk geschreven en Grayson en Whitter zongen het dan ook al bijna 20 jaar. De melodie leenden ze bij een nog ouder nummer: “The Ship That Never Returned” (1865) van Henry Clay Work. Het enorme succes van Vernon Dalharts versie was er de oorzaak van dat anderen geld roken. In 1927 brak de eerste grote rechtszaak uit de geschiedenis over auteursrechten aan.
David Graves George beweerde namelijk dat hij de originele tekst geschreven had. Hij was in 1903 als een van de eersten aanwezig op de plaats van de ramp. De aanblik inspireerde hem tot het schrijven van dit lied. David Graves George werkte zelf als remmer op een trein en zong liederen in zijn vrije tijd. In 1933 werd hij bij de uitspraak van de rechter als rechtmatige schrijver van het lied aangewezen. RCA-Victor werd veroordeeld tot het uitbetalen van 65.000 dollar aan achterstallige royalties. RCA-Victor ging maar liefst drie keer in hoger beroep. De derde keer wonnen ze en werd de deal alsnog geannuleerd. Graves George probeerde daarop zelf ook een hoger beroep maar dat werd afgewezen omdat hij er te laat mee was. Uiteindelijk duurde deze hele gang van zaken 12 jaar en heeft David Graves George zijn geld niet gekregen.
“Wreck of the Old 97” is door talloze artiesten opgenomen, waaronder nog wat andere versies door Dalhart zelf. Hij staat erom bekend dat hij onder veel schuilnamen bij andere platenlabels muziek maakte. Dat is dan ook één van de redenen dat er zoveel exemplaren van verkocht werden.
Andere min of meer bekende covers zijn van: The Statler Brothers, Johnny Cash, Charlie Louvin, Flatt & Scruggs, Woody Guthrie, Pete Seeger en The Seekers. Al die covers werden begeleid door: banjo’s, violen en gitaren. De teksten werden gezongen, gejodeld, gefloten, geneuried of gereciteerd. Het lied is waarschijnlijk hét bekendste spoorweglied aller tijden.
Henry Whitter (de eerste versie):
Vernon Dalhart (de meest verkochte versie):
Johnny Cash:
Woody Guthrie:
Johnny Joosse, augustus 2025